آرشیو توانبخشی، جلد ۱۷، شماره ۲، صفحات ۱۵۸-۱۶۷
عنوان فارسی اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر مشکلات رفتاری نوجوانان با کم‌توانی ذهنی
چکیده فارسی مقاله هدف کودکان و نوجوانان هر روزه با گستره وسیعی از موقعیت‌های مسئله‌ساز اجتماعی مواجه هستند. کم‌توانی ذهنی نوعی ناتوانی است که به‌وسیله محدودیت معنی‌دار هم در کارکرد هوشی و هم در رفتار سازشی مشخص می‌شود. این ناتوانی قبل از 18 سالگی رخ می‌دهد و میزان شیوع آن بین یک تا سه درصد کل جمعیت برآورد شده است. بیشتر افرادی که با کم‌توانی ذهنی شناسایی می‌شوند، در طبقه کم‌توانی ذهنی آموزش‌پذیر قرار می‌گیرند. کودکان و نوجوانان کم‌توان ذهنی در مهارت‌های اجتماعی نقص دارند؛ بنابراین آموزش مهارت‌های اجتماعی معمولاً بخش جدایی‌ناپذیر برنامه‌های مربوط به افراد کم‌توان ذهنی است. این موضوع اهمیت دارد که دانش‌آموزان بتوانند با خانواده، همسالان، معلمان و دیگر افراد جامعه روابط اجتماعی مثبتی برقرار و آن را حفظ کنند. کودکان کم‌توان ذهنی علاوه‌بر مشکلات شناختی و اجتماعی، مشکلات رفتاری و هیجانی را نیز نشان می‏دهند. اختلال‏های رفتاری، مشکلات فردی و اجتماعی بسیاری ایجاد می‌کند و ابتلای کودکان به این اختلال‏ها معضلات فراوانی برای خانواده و مدرسه به‌وجود می‏آورد. همچنین آن‏ها را در مقابل آشفتگی‏های روانی و اجتماعی دوران نوجوانی و حتی بزرگسالی آسیب‏پذیر می‏کند. آموزش مهارت‏های اجتماعی به‌ویژه در دوره نوجوانی، می‏تواند تأثیرات مثبتی بر رفتارهای دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی و مشکلات آن‏ها در این حوزه داشته باشد؛ بنابراین هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت‏های اجتماعی بر مشکلات رفتاری نوجوانان کم‏توان ذهنی آموزش‌پذیر بود. روش بررسی روش مطالعه حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه این پژوهش را تمامی نوجوانان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر 14 تا 16 ساله شهر تهران تشکیل می‌دادند. در این پژوهش 28 نوجوان کم‏توانی ذهنی 14 تا 16 ساله به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. ابزار پژوهش، بخش مشکلات رفتاری پرسش‌نامه مهارت‏های اجتماعی گرشام و الیوت بود. والدین و معلمان پرسش‌نامه مشکلات رفتاری را برای تمامی آزمودنی‌ها تکمیل کردند و پس از تکمیل پرسش‌نامه‏ها آزمودنی‏های پژوهش به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش در یک برنامه آموزشی ده جلسه‌ای شرکت کردند که مهارت‏های اجتماعی را به‌صورت انفرادی آموزش می‏داد. گروه کنترل در کلاس‏های معمولی مدرسه شرکت کردند و مداخله‏ای در زمینه مهارت‏های اجتماعی دریافت نکردند. پس از اجرای این مرحله، معلمان و والدین دوباره پرسش‌نامه مشکلات رفتاری را برای تمامی آزمودنی‏ها (گروه آزمایش و کنترل) تکمیل کردند. برای بررسی طبیعی‌بودن داده‌های به‌دست‌آمده از پیش‌آزمون و پس‌آزمون، از روش‏های آمار توصیفی مانند میانگین، انحراف از استاندارد و آزمون کولموگروف-اسمیرنف و برای تجزیه‌وتحلیل آنها از روش‏های آمار استنباطی مانند تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته‌‌ها نتایج نشان می‏دهد که در زمینه مشکلات رفتاری میان میانگین نمرات پیش‏آزمون-پس‏آزمون گروه‏های آزمایش و کنترل هم از نظر مادران و هم از نظر معلمان تفاوت وجود دارد. بااین‌حال تجزیه‌وتحلیل داده‏ها با استفاده از تحلیل کواریانس نشان می‏دهد که این تفاوت در میانگین از نظر آماری معنادار نیست (P>0/05)؛ یعنی در مشکلات رفتاری نوجوانان کم‏توان ذهنی تغییری ایجاد نشده است. نتیجه‌گیری یافته‌های این پژوهش نشان داد که آموزش مهارت‌های اجتماعی بر مشکلات رفتاری افراد کم‏توان ذهنی تأثیر معناداری ندارد. نتایج این پژوهش اثربخش نبود، اما شواهد پژوهشی نشان می‌دهد که افراد با تأخیرهای شناختی مانند کم‏توانی ذهنی برای موفقیت به برنامه‌ای نیاز دارند که آموزش‌های تحصیلی، شغلی، زندگی روزانه و مهارت‌های اجتماعی را با هم دربرگرفته باشد. ازاین‌رو آموزش مهارت‏ها در ابعاد مختلف مانند مهارت‌های اجتماعی برای یادگیری کودکان و نوجوانان کم‏توان ضروری به‌نظر می‌رسد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله نوجوانی، کم‏ توانی ذهنی، مهارت‏ های اجتماعی، مشکلات رفتاری
عنوان انگلیسی Research Paper: Effectiveness of Social Skills Training on Behavioral Problems in Adolescents with Intellectual Disability
چکیده انگلیسی مقاله Objective children and adolescents are faced with wide range of social challengeable situations every day. Intellectual Disability is a condition that determined by significant limitations both in intellectual functioning and in adaptive behavior. This condition occurs before the age of 18 years. The prevalence of intellectual disability is estimated to be at 1-3% of the total population. Children and adolescents with intellectual disabilities have deficits in social skills and hence, require social skills training. It is important for students with intellectual disability to make and maintain positive social relationships with family, peers, teachers and other community members. Social skill training will have the most positive effects on the behavior of students with intellectual disability during the adolescence period. The present study was designed to investigate the effect of social skills on behavioral problems in adolescents with intellectual disability. Materials & Methods This was a quasi-experimental research with pretest and posttest and a control group. The study population included 28 adolescents aged 14-16 years with mild intellectual disability in Tehran who were selected using the convenience sampling method. The subjects were randomly assigned into control and experimental groups. The experimental group participated in a training program for 10 sessions. In these sessions, social skills were taught individually. The control group did not receive any social skills training. After this stage, problem behaviors questionnaires were completed by all subjects (control and experimental group). The data obtained was analyzed using descriptive statistics (such as mean, standard deviation and Kolmogorov-Smirnov test for normality of the data) and inferential statistics (such as analysis of covariance). Results It was found that despite the difference in pre-posttest mean between both the groups, social skills training did not have any significant effect on the behavioral problems of students with intellectual disability (P>0.05). Conclusion This research showed that social skills training were not significantly effective on behavioral problems in adolescents with intellectual disability. Although our results were not effective, research evidence shows that people with cognitive delays (such as intellectual disability) require social skill training programs that include all of their academic, career, daily life, and social skills. As social skills learning plays a role in personal and social adjustment, it is necessary to pay more attention to these skills.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله عباس نساییان | abbas nesayan
university of bojnord
دانشگاه بجنورد
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بجنورد (University of bojnord)

رقیه اسدی گندمانی | roghaie asadi gandomani
department of psychology, faculty of humanities sciences, university of bojnord, bojnord, iran.
بجنورد، دانشگاه بجنورد، دانشکده علوم انسانی، گروه روانشناسی.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بجنورد (University of bojnord)

نشانی اینترنتی http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2135-1&slc_lang=fa&sid=en
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده روانشناسی کودکان استثنایی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات