مجله سالمندی ایران، جلد ۱۳، شماره ۵، صفحات ۵۸۸-۶۰۳

عنوان فارسی تحلیل تفاوت‌های جنسیتی در الگو‌های گذران وقت سالمندان ایرانی
چکیده فارسی مقاله اهداف الگوی گذران وقت بر سلامت و کیفیت زندگی سالمندان تأثیر می‌گذارد و این الگوها متأثر از بافتار جامعه و متغیر‌های اجتماعی‌جمعیتی مانند جنسیت است. از این رو، هدف این مطالعه بررسی تفاوت‌های جنسیتی در الگو‌های گذران وقت در میان سالمندان ایرانی است. مواد و روش ها در این مطالعه از روش تحلیل ثانویه داده‌های طرح ملی گذران وقت سال 1394 استفاده شد. نمونه بررسی‌شده شامل 4285 نفر سالمند 60‌ساله و بیشتر در مناطق شهری ایران بود که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای طبقه‌بندی‌شده انتخاب شدند. داده‌ها با ابزار پرسش‌نامه گردآوری شده است.  یافته ها در این مطالعه حدود 52 درصد از افراد بررسی‌شده را مردان سالمند و 48 درصد را زنان سالمند تشکیل می‌دادند. میانگین سنی نمونه بررسی‌شده برای مردان 7/8±69/2 و برای زنان 5/7±68/7 سال بود. 6/6 درصد مردان، 24/5 درصد زنان سالمند تنها زندگی می‌کنند. همچنین 5.5 درصد مردان و 6.8 درصد زنان دارای ناتوانی نیاز به مراقب دارند. یافته‌ها نشان داد مردان سالمند به طور محسوسی زمان بیشتری را به فعالیت‌های دستمزدی اختصاص داده‌اند (2 ساعت در روز برای مردان در مقایسه با 6 دقیقه برای زنان). در مقابل، زنان سالمند بیشتر از مردان سالمند درگیر فعالیت‌های غیردستمزدی نظیر مراقبت و خدمات به اعضای خانوار بوده‌اند(4/7 ساعت در روز برای زنان و 1/7 ساعت برای مردان). همچنین مردان سالمند به طور معناداری بیشتر از زنان سالمند در فعالیت‌های فراغتی فعال مشارکت داشتند (0/05≥P). زمان خواب زنان سالمند بیشتر از مردان بوده است و در مقابل زمان صرف‌شده برای خوردن و آشامیدن و همچنین رفتار‌های خودمراقبتی در مردان سالمند بیشتر از زنان سالمند بود. بر اساس نتایج تحلیل چندمتغیره بخش زیادی از تفاوت‌های جنسیتی در گذران وقت ناشی از تفاوت در وضعیت اقتصادی‌اجتماعی مردان و زنان و الگو‌های سنتی نقش‌های جنسیتی است.  نتیجه گیری تفاوت در الگو‌های گذران وقت مردان و زنان سالمند ناشی از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. از این رو نیاز است سیاست ها و برنامه‌های رفاهی با درنظرگرفتن این عوامل در راستای کاهش تفاوت‌های جنسیتی در دوران سالمندی طراحی و اجرا شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی Analysis of Gender Differences in Time Use Among Iranian Older Adults
چکیده انگلیسی مقاله Objectives Time use patterns affect humans' health and quality of life. Different social contexts such as gender roles impact on time use patterns in each society. The purpose of this article is to examine gender differences in time use patterns of Iranian older adults. Methods & Materials The method of this study is the secondary analysis of the Iranian time use national survey data. A multistage stratified random sampling method was used to recruit the study samples. The study data were collected by completing the study questionnaires of 4285 Iranian elderly 60 years and older who were living in urban areas.  Results In this study, 52% of the subjects were male and 48% female. The Mean±SD age of males respondents was 69.2±7.8 years and for females, it was 68.7±7.5 years. About 24.5% of elderly women were living alone compared with 6.6% of men. Also, 5.5% of the elderly men and 6.8% of elderly women were disabled and need caregivers. In addition, the findings showed that elderly men allocated more time to paid works (2 hours per day for men in comparison to 6 minutes per day for women). In contrast, elderly women allocated more time to unpaid works such as caregiving and services to family (4.7 hours per day for women in comparison to 1.7 hours per day for men). Also, elderly men participated more in active leisure than women (P< 0.05). Although the sleep time for the elderly women was more than that in elderly men, the time for eating, as well as self-care for men was more than women. According to the multivariate analysis, the gender differences in time use allocation were due to socioeconomic gender differences.  Conclusion Gender differences in time use allocation are due to socio-cultural and economic factors. Thus, we suggest that appropriate social welfare policies be designed to reduce gender differences in time use patterns by taking into account these important factors.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله نسیبه زنجری | Nasibeh Zanjari
Iranian Research Centre on Aging, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran.
مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.

رسول صادقی | Rasoul Sadeghi
Department of Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
گروه جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

احمد دلبری | Ahmad Delbari
Iranian Research Centre on Aging, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran.
مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.


نشانی اینترنتی http://salmandj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1876-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/67/article-67-1411174.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اجتماعی
نوع مقاله منتشر شده کاربردی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات