مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، جلد ۳۰، شماره ۱، صفحات ۶۴-۷۵

عنوان فارسی تأثیرمداخله آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در ارتقای رفتار خودمراقبتی در بیماران مبتلا به پرفشاری خون مراجعه‌کننده به مراکز بهداشت شهر رشت
چکیده فارسی مقاله زمینه: فشار خون بالا عامل تعدیل‌شونده خطر سلامت و از علل مهم ناتوانی و مرگ است. تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده از تئوری‌های مهمی است که مسیر پذیرش رفتارهای بهداشتی را توضیح می‌دهد. هدف: این مطالعه با هدف بررسی میزان تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده بر انجام رفتارهای خودمراقبتی بیماران دارای فشار خون بالا انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه مداخله‌ای در دو گروه 75 نفره آزمایش و کنترل از بیماران مبتلا به فشار خون بالای مراکز بهداشت رشت در سال 1393و در طی 5 ماه صورت گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه محقق‌ساخته شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی و فعالیت جسمانی با استفاده از پرسش‌نامه GPAC و اطلاعات تغذیه‌ای با پرسش‌نامه بسامد خوراک FFQ و سؤالات تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در پنج حیطه نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتار درک‌شده، قصد رفتاری و مرتبط با فشار خون بود. روایی پرسش‌نامه به روش روایی محتوایی و پایایی پرسش‌نامه با ضریب آلفای کرونباخ 0/71 تعیین شد. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه 18 و آزمون توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته‌ها: قبل ازا نجام مداخله آموزشی دو گروه از نظر میانگین نمره سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده، همسان بودند. پس از آن در گروه آزمایش میانگین نمره نگرش از 4/51 به 4/58، میانگین نمره هنجارهای انتزاعی از 4/16 به 4/19، میانگین نمره کنترل رفتار درک‌شده از 3/64 به 4/23 و میانگین نمره قصد رفتاری از 3/88 به 4/24 رسید که این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود (05/P< 0) و اختلافی در گروه کنترل مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که طراحی برنامه آموزشی بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در ارتقاء رفتار خودمراقبتی بیماران تأثیر داشت.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله پرفشاری خون، آموزش، خودمراقبتی، تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده

عنوان انگلیسی Effect of an Intervention Based on the Theory of Planned Behavior on Self-Care Behavior of Patients With Hypertension: A Clinical Trial
چکیده انگلیسی مقاله Background: Hypertension is an important health problem and one of the most important causes of disability and mortality.  Objective This study aims to evaluate the effect of an educational program based on the Theory of Planned Behavior (TPB) on self-care behaviors in hypertensive patients. Materials and Methods: This is a clinical trial conducted on 180 patients with hypertension referred to health centers in Rasht, Iran in 2014. They were divided into two intervention (n=75) and control (n=75) groups.  Data collection tools included a demographic form, the Global Physical Activity Questionnaire, the Food Frequency Questionnaire, and a TPB  questionnaire with five constructs including attitude, subjective norms, perceived behavior control, and behavioral intention related to hypertension. Collected data were analyzed in SPSS v. 18 software using descriptive and inferential statistics. Results: Before intervention, two groups were similar  in terms of the scores TPB constructs. After intervention, the mean scores of attitude changed from 4.51 to 4.58; mean scores of subjective norms changed from 4.16 to 4.19; mean scores of perceived behavior control changed from 3.64 to 4.23; and mean scores of behavioral intention changed from 3.88 to 4.24. These differences were statistically significant (P< 0.05). No difference was observed in the control group. Conclusion: An educational program based on TPB can promote the self-care behaviors among hypertensive patients.    
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Hypertension, Education, Self-care, Theory of Planned Behavior

نویسندگان مقاله فردین مهرابیان | Fardin Mehrabia
Department of Health Training and Enhancement, Faculty of Health, Guilan Medical University, Rasht, Iran.
گروه آموزش و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.

ربیع االه فرمانبر | Rabiollah Farmanbar
Department of Health Training and Enhancement, Faculty of Health, Guilan Medical University, Rasht, Iran.
گروه آموزش و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.

مرجان مهدوی روشن | Marjan Mahdavi Roshan
Department of Cardiology, Heshmat Hospital, Guilan Interventional Cardiovascular Research Center, School of Medicine, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran.
گروه قلب، بیمارستان حشمت، مرکز تحقیقات مداخله‌ای قلب و عروق گیلان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.

رامیار فرزان | Ramyar Farzan
Department of Plastic & Reconstructive Surgery, School of Medicine, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran.
گروه جراحی پلاستیک و ترمیمی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.

سعید امیدی | Saeid Omidi
Department of Health Training and Enhancement, Faculty of Health, Guilan Medical University, Rasht, Iran.
گروه آموزش و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.

رقیه عاقبتی | Roghayeh Aghebati
Department of Health Training and Enhancement, Faculty of Health, Guilan Medical University, Rasht, Iran.
گروه آموزش و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.


نشانی اینترنتی http://journal.gums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1160-5&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/10/article-10-2473813.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده عمومی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات