طب توانبخشی، جلد ۱۴، شماره ۴، صفحات ۶۱۸-۶۳۵

عنوان فارسی مقایسه تأثیر فعالیت بدنی و مغزی تا سرحد خستگی بر ضربان قلب و میزان درک از خستگی در زنان
چکیده فارسی مقاله مقدمه و اهداف خستگی حاصل از فعالیت‌های جسمانی و شناختی یکی از چالش‌های اساسی در حوزه علوم ورزشی و علوم اعصاب است که می‌تواند عملکرد فیزیکی و روان‌شناختی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه تأثیر فعالیت بدنی و فعالیت مغزی بر پاسخ‌های فیزیولوژیک عینی (ضربان قلب) و پاسخ‌های ذهنی (ادراک فشار) در حین و پس از تمرین تا حد خستگی بود.
مواد و روش‌ها روش پژوهش مطالعه حاضر از نوع نیمه‌تجربی بود. 20 دانشجوی دختر 25 تا 30 ساله دانشگاه الزهرا (س) به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. با‌توجه‌به معیارهای ورود به مطالعه شرکت‌کنندگان به 2 گروه فعالیت مغزی و فعالیت بدنی (هر گروه 10 نفر) تقسیم شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس خستگی جسمانی بورگ، مقیاس خستگی ذهنی، آزمون استروپ و ضربان‌سنج پولار استفاده شد. خستگی جسمی، خستگی ذهنی و ضربان قلب شرکت‌کنندگان هریک از گروه‌های قبل از شروع فعالیت، 5 و 10 دقیقه پس از شروع فعالیت، بلافاصله و 5 دقیقه بعد از پایان فعالیت ثبت شد. 
یافته‌ها نتایج تحلیل واریانس با اندازه‌های تکراری نشان داد ضربان قلب و درجه سختی ادراک‌‌شده مغزی و جسمانی شرکت‌‌کنندگان هر دو گروه فعالیت جسمانی و مغزی با افزایش مدت‌زمان تمرین جسمانی یا ذهنی افزایش می‌یابد (001/P=0). مقایسه میانگین ضربان قلب و ادراک سختی فعالیت جسمانی گروه فعالیت جسمانی در مراحل ارزیابی دقیقه پنجم، دقیقه دهم، پایان فعالیت و 5 دقیقه بعد از فعالیت بالاتر از گروه تمرین مغزی بود و گروه فعالیت جسمانی در دقیقه دهم فعالیت و پایان فعالیت بالاترین میانگین ضربان قلب و ادراک سختی فعالیت بدنی را داشتند، اما در مرحله 5 دقیقه بعد از فعالیت میانگین کاهش یافت (001/P=0). میانگین ادراک سختی فعالیت مغزی گروه فعالیت مغزی در مراحل ارزیابی دقیقه پنجم، دقیقه دهم، پایان فعالیت و 5 دقیقه بعد از فعالیت بالاتر از گروه فعالیت جسمانی بود و گروه فعالیت مغزی در دقیقه دهم فعالیت و پایان فعالیت بالاترین میانگین ادراک سختی فعالیت مغزی را نسبت به گروه فعالیت بدنی داشتند (001/P=0).
نتیجه‌گیری فعالیت بدنی عمدتاً سبب افزایش بار فیزیولوژیک و فعالیت‌های مغزی موجب افزایش بار شناختی و خستگی ذهنی می‌شود. یافته‌های این مطالعه دارای کاربردهای عملی گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف است. این نتایج می‌توانند مبنایی علمی برای بهینه‌سازی برنامه‌های تمرینی فراهم کنند. به‌گونه‌ای که تعادل مناسبی بین بارهای جسمانی و مغزی برقرار شود و در حوزه بالینی و توان‌بخشی نیز این یافته‌ها می‌توانند در توسعه پروتکل‌های درمانی برای بیماران مبتلا به اختلالات عصبی‌حرکتی مورد استفاده قرار گیرند. نکته حائز اهمیت این است که طراحی مداخلات تمرینی مؤثر، مستلزم توجه هم‌زمان به هر دو بعد جسمانی و مغزی خستگی است. این رویکرد یکپارچه نه‌تنها از بروز خستگی زودرس جلوگیری می‌کند، بلکه به میزان قابل‌توجهی احتمال بروز آسیب‌های ناشی از تمرین را نیز کاهش می‌دهد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله فعالیت بدنی، ضربان قلب، میزان فشار درک‌شده، فعالیت مغز، خستگی،

عنوان انگلیسی Effects of Physical and Brain Activity Until Exhaustion on Heart Rate and Perceived Exertion of Fatigue in Females
چکیده انگلیسی مقاله Background and Aims Fatigue resulting from physical and cognitive activities is one of the fundamental challenges in sports sciences and neurosciences, which can affect an individual’s physical and psychological performance. The present study aims to compare the effects of physical activity and brain activity until exhaustion on heart rate (objective physiological response) and perceived exertion of fatigue (subjective response) in females.
Methods This is a quasi-experimental study on 20 female students aged 25-30 from Alzahra University, Tehran, Iran, who were selected using a purposive sampling method. They were divided into two groups: brain activity (n=10) and physical activity (n=10). The physical activity group performed the plank exercise for 15 minutes or more until reaching fatigue, while the brain activity group performed the Stroop task for 45 minutes. Borg’s Rating of Perceived Exertion Scale, Falstein et al.’s 10-item fatigue assessment scale, and a Polar heart rate monitor were used to collect data. Perceived exertion of physical and mental fatigue, and heart rate in each group were recorded before the activity, 5 and 10 minutes during the activity, immediately after, and five minutes after the end of the activity. 
Results The results of repeated measures analysis of variance showed that the heart rate and perceived exertion of physical and mental fatigue in both groups increased with increasing duration of physical or mental exercises. The mean heart rate and perceived exertion of physical fatigue were significantly higher in the physical activity group than in the brain activity group in the fifth and tenth minutes during the activity, immediately after the end of the activity, and five minutes after the activity (P=0.001). The mean perceived exertion of mental fatigue was higher in the brain activity group than in the physical activity group in the fifth and tenth minutes during the activity, immediately after the end of the activity, and five minutes after the activity (P=0.001). 
Conclusion Physical activity until exhaustion mainly increases the physiological load (heart rate) of females, while brain activity until exhaustion increases their cognitive load (perceived exertion of mental fatigue). These results can provide a scientific basis for optimizing training programs for women by balancing between physical and mental loads. Designing effective exercise protocols for women requires simultaneous attention to physical and mental dimensions of fatigue. This integrated approach not only prevents the occurrence of premature exhaustion but also significantly reduces the risk of exercise-induced injuries.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله فعالیت بدنی, ضربان قلب, میزان فشار درک‌شده, فعالیت مغز, خستگی

نویسندگان مقاله فاطمه سادات موسویان |
گروه رفتار حرکتی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

پروانه شمسی‌پور دهکردی |
گروه رفتار حرکتی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

مریم خلجی |
گروه مربی‌گری ورزشی، دانشکده علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.


نشانی اینترنتی https://medrehab.sbmu.ac.ir/article_1101823_17565242c5e77597d32cf6e40e0f8772.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات