|
|
آرشیو توانبخشی، جلد ۱۸، شماره ۱، صفحات ۱۳-۲۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
تأثیر آموزش مدیریت هیجان به مادران بر مشکلات رفتاری فرزندان از دیدگاه والدین |
|
| چکیده فارسی مقاله |
هدف در پنجمین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی، اختلال‌های رفتاری به عنوان اختلال‌هایی (اختلال رفتار مقابله‌ای و اختلال سلوک و اختلال رفتار مزاحم) معرفی شده‌اند که وجه مشخصه تمامی آن‌ها وجود مشکلاتی در مهار هیجانی و رفتاری فرد است. مشکلات هیجانی و رفتاری در اختلال‌ها و افراد با طبقات تشخیصی متفاوت تغییر می‌کند. گستره اختلال‌های رفتاری از پرخاشگری یا برانگیختگی ناگهانی تا اعمال افسرده‌وار متغیر است و رفتارهای گوناگون، افراطی، مزمن و انحرافی را دربر می‌گیرد. اختلال‌های رفتاری ازجمله اختلال‌هایی است که به‌شدت به دریافت مداخله آموزشی و درمانی نیاز دارد. همچنین مشکلات فردی و اجتماعی متعددی را به وجود می‌آورد که خانواده و مدرسه و اجتماع را با مسائل و دشواری‌های گوناگونی مواجه می‌کند و کودکان را در برابر آشفتگی‌های روانی و اجتماعی دوران نوجوانی و حتی بزرگ‌سالی آسیب‌پذیر می‌نماید. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر برنامه آموزش مدیریت هیجان به مادران دارای فرزندان پسر با مشکلات رفتاری انجام شد و میزان تأثیر این برنامه آموزشی از دیدگاه والدین ارزیابی شد. روش بررسی مطالعه حاضر از نوع نیمه‌تجربی است که در آن از طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با یک گروه کنترل استفاده شده است. از بین مدارس پسرانه مقطع ابتدایی در شهر کرمانشاه یک مدرسه به شیوه در دسترس انتخاب شد. تمامی دانش‌آموزان شاغل به تحصیل (96 نفر) با استفاده از پرسش‌نامه رفتاری راتر کودکان (فرم والد) ارزیابی شدند و 30 نفر از آن‌ها که نمره بالا (13 و بالاتر) کسب کرده بودند به عنوان دانش‌آموزان دارای مشکلات رفتاری تشخیص داده شدند. سپس در جلسه‌ای توجیهی هدف پژوهش برای مادران توضیح داده شد و مادران به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) تقسیم شدند. مادران گروه آزمایش به مدت دو ماه در نُه جلسه آموزش برنامه مدیریت هیجان (هفته‌ای یک جلسه و هر جلسه 60 دقیقه) شرکت کردند. گروه کنترل در این زمینه آموزشی دریافت نکردند. پس از پایان جلسه نهم والدین مجدداً وضعیت فرزندان خود را با استفاده از پرسش‌نامه رفتاری راتر کودکان ارزیابی کردند. داده‌های به‌دست‌آمده از پرسش‌نامه رفتاری راتر قبل و بعد از مداخله با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و نسخه 20 نرم‌افزار SPSS تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها یافته‌های این پژوهش حاکی از آن بود که پس از شرکت مادران در جلسات آموزش مدیریت هیجان، کاهش معناداری در نمره مؤلفه‌های مشکلات رفتاری ازجمله پرخاشگری و بیش‌فعالی (01/0>P)، اضطراب و افسردگی (002/0>P)، ناسازگاری اجتماعی (05/0>P)، رفتارهای ضداجتماعی (001/0>P) و نمره کلی اختلال‌های رفتاری (001/0>P) در فرزندان مادران گروه آزمایش مشاهده می‌شود (01/0>P)، ولی این تغییر در مؤلفه کمبود توجه با افزایش همراه بوده است که از لحاظ آماری معنادار نیست (01/0>P). با توجه به شاخص ضریب اتا می‌توان بیان کرد که 66درصد از کاهش در نمره کلی مشکلات رفتاری فرزندان ناشی از شرکت‌کردن مادران آن‌ها در برنامه آموزشی مدیریت هیجان بوده است. با توجه به مقادیر ضریب اتا در زمینه مؤلفه‌های دیگر می‌توان مشاهده کرد که تغییر در واریانس مؤلفه‌های پرخاشگری و بیش‌فعالی، اضطراب و افسردگی، ناسازگاری اجتماعی، رفتارهای ضداجتماعی و کمبود توجه فرزندان پسر به ترتیب 24، 33، 15، 38 و 11درصد است که بر اساس شرکت مادران در جلسات آموزشی مدیریت هیجان قابل تبیین است. نتیجه‌گیری با توجه به کاهش مشکلات رفتاری فرزندان پس از شرکت مادران در جلسات مداخله‌ای می‌توان نتیجه گرفت طراحی و برنامه‌ریزی به منظور ارائه مداخله‌های آموزشی (به‌ویژه آموزش مدیریت هیجان) به مادران دارای فرزند پسر با مشکلات رفتاری می‌تواند ضمن توانمندسازی والدین در مواجهه واقعی با هیجان‌ها و مدیریت آن‌ها گام مؤثری در کاهش مشکلات رفتاری فرزندان پسر آن‌ها به شمار رود. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
اختلال رفتاری، مداخله والدمحور، آموزش مدیریت هیجان |
|
| عنوان انگلیسی |
Effect of Emotion Management Training to Mothers on the Behavioral Problems of Offspring: Parents’ View |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Objective The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, fifth edition (DSM-V), has defined behavioral disorders (i.e. oppositional defiant disorder, conduct disorder, and disruptive behavior disorder) as conditions involving problems in the self-control of emotions and behaviors. The underlying causes of behavioral disorders can vary greatly across disorders and among individuals within a given diagnostic category. The behavioral disorders vary from aggression or sudden arousal to depressive actions. It contains various extreme, chronic, and deviant behaviors. Such disorders lead to individual or social problems and require educational and therapeutic intervention. Such problems in children can increase their vulnerability to psycho-social confusions in adolescence and adulthood. The present study was aimed to determine the effects of emotion management training to mothers on the behavioral problems of their boy offspring. It also measured the efficacy of the program from the parents’ perspectives. Methods & Materials The present study was semi-experimental, having a pretest and a posttest design with a control group. An elementary masculine school was selected in convenience from the statistical population in Kermanshah City. All of the students (96 individuals) who studied at the elementary school were evaluated by the Rutter (1967) Children’s Behavior Questionnaire for parents. Thirty students who acquired high score (13 points and higher) in the questionnaire were diagnosed as having behavioral problems. An explanatory session regarding the purpose of the study was held for their mothers. The mothers were randomly assigned to an experimental and a control group in equal numbers (each group=15 individuals). The experimental group attended 9 training sessions for two months (once a week; per session lasts for 60 minutes (and received emotions management program, but the control group did not attend any such session. Again, all the students were evaluated through the Rutter Children’s Behavior Questionnaire for parents after the 9th session. Data were collected through the questionnaire before and after the training sessions. Multivariate analysis of covariance was used by SPSS (version 20) for analyzing the data. Results The findings showed that there was a significant reduction in the scores of components of behavioral problems as follows: aggression and hyperactivity (P< 0.01), anxiety and depression (P< 0.002), social maladjustment (P< 0.05), and antisocial behaviors (P< 0.001). There was also a significant reduction in the total score of behavioral problems (P< 0.001) of the offspring after mothers’ participation in emotion management training sessions. But, the score of attention shortage increased after the training sessions in the experimental group although this variation was not significant (P< 0.01). It can be stated that according to Eta square, 66% of the variation in the total score of behavioral problems in offspring was due to mothers’ participation in the emotion management training program. We also found that 24%, 33%, 15%, 38%, and 11% of variations in components such as aggression and hyperactivity, anxiety and depression, social maladjustment, and antisocial behaviors, respectively, can be explained by the mothers’ participation in training sessions. Conclusion We conclude that the training intervention (especially, emotion management training) for mothers who have male offspring with behavioral problems is beneficial not only for strengthening the parents to manage their emotions effectively but also for reducing behavioral problems in their offspring. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
رحمان گودینی | rahman gowdini
تهران اوین بلوار دانشجو خیابان کودکیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی گروه روان شناسی کودکان استثنایی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی (University of social welfare and rehabilitation sciences)
معصومه پورمحمدرضای تجریشی | masoume pourmohamadreza tajrishi
pediatric neurorehabilitation research center
تهران اوین بلوار دانشجو خیابان کودکیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب اطفال
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی (University of social welfare and rehabilitation sciences)
سیامک طهماسبی | siyamak tahmasebi
تهران اوین بلوار دانشجو خیابان کودکیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی گروه آموزش پیش از دبستان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی (University of social welfare and rehabilitation sciences)
اکبر بیگلریان | akbar biglarian
تهران اوین بلوار دانشجو خیابان کودکیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی گروه آمار زیستی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی (University of social welfare and rehabilitation sciences)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-487-10&slc_lang=fa&sid=en |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/34/article-34-400573.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
روانشناسی کودکان استثنایی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|