آرشیو توانبخشی، جلد ۱۹، شماره ۲، صفحات ۱۴۲-۱۴۹

عنوان فارسی بررسی فرکانس سه سازه اول واکه‌های زبان فارسی در افراد دوزبانه آذری و فارسی
چکیده فارسی مقاله مقدمه: واکه‌ها هسته و مرکز هجا هستند و یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آکوستیکی آن‌ها که به جنبه‌های تولیدی و ادراکی آن­ها کمک می‌کند، ساختار سازه‌ای است. سازه‌ها نشان‌دهنده شکل و اندازه مجرای صوتی هستند اما ازآنجایی‌که مجرای صوتی هر فردی با دیگری تفاوت جزئی دارد سازه‌های یک واکه در افراد مختلف تا حدودی باهم متفاوت هستند. در اواخر قرن بیستم با پیشرفت علم آکوستیک و تولید ابزارهای دیجیتال، آنالیز ویژگی‌های آکوستیکی به جنبه‌های تحلیل صوت افزوده شد که این  تحلیل ویژگی‌ها و سازه‌های آکوستیکی منجر به ارزیابی بهتر صوت می‌شود. ازآنجایی‌که درمان نتیجه‌بخش اختلالات گفتاری، به توانایی  آسیب‌شناس گفتار و زبان در ارزیابی دقیق بیمار بستگی دارد و با توجه به  اینکه سه سازه اول، از اجزای اصلی تشخیص واکه توسط شنونده به شمار می‌آیند لذا هدف از این پژوهش، بررسی سازه‌های اول، دوم و سوم6 واکه­ی زبان فارسی در افراد دوزبانه آذری فارسی است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع  توصیفی-تحلیلی بوده که به روش مقطعی انجام‌شده است. این پژوهش روی 50 نفر از دانشجویان 24-18 ساله­ی دوزبانه (آذری –فارسی) دانشکده­ی توان‌بخشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز که فاقد هرگونه مشکل صوتی بودند ، انجام شد. نیمی از شرکت‌کنندگان زن و نیمی از آنان مرد بودند. آزمودنی‌ها به روش نمونه­گیری آسان یا در دسترس انتخاب شدند. متغیرهای موردبررسی شامل میانگین سازه اول، دوم و سوم 6 واکه زبان فارسی در بافت کلمه هست همچنین ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش، پرسشنامه­ی اطلاعات  فردی (سن، جنس، دوزبانگی، وجود هرگونه بیماری مرتبط با سیستم تنفسی و گفتاری)، فرم رضایت­نامه­ی اخلاقی و یک دستگاه کامپیوتر همراه مجهز به نرم‌افزار Pratt و یک دستگاه ضبط‌صوت Sony بودند. روش‌های اندازه‌گیری متغیرها غیرتهاجمی بوده  و هیچ‌گونه آسیبی آزمودنی­ها را تهدید نمی­کرد.  از تمامی آزمودنی‌ها رضایت‌نامه شرکت در پژوهش دریافت شد. نمونه‌گیری در اتاقی آرام و به‌دوراز صداهای محیطی انجام شد. برای ضبط و تجزیه تحلیل نمونه صدای آزمودنی‌ها از نرم‌افزارPrattاستفاده شد. برای شرکت در مطالعه ابتدا اهداف پژوهش و نحوه­ی اجرای هر مرحله، به آزمودنی‌ها توضیح داده می‌شد. کلمات مورداستفاده در این پژوهش، شامل، /ʃ/، /orʃ/،  /ærʃ/،  /adʃ/،  /erʃ/،  ، /ur ʃ/، (به استثنا کلمه­ی /adʃ/  زیرا کلمه­ای وجود نداشت که واکه­ی موردنظر در بافت مناسب قرار گیرد)  بودند. پس از جمع­آوری داده­ها برای تحلیل آماری، جهت مقایسه­ی دو گروه در صورت برخوردار بودن از توزیع طبیعی از آزمون­ t مستقل و در صورت برخوردار نبودن از توزیع طبیعی از آزمون من ویتنی[1] استفاده شد. کلیه­ی تجزیه‌وتحلیل‌های آماری توسط نرم­افزار Spss نسخه­ی 18 انجام شد. یافته ­ها: نتایج این پژوهش نشان داد بیشترین و کمترین مقدار F1 در مردان و زنان به ترتیب مربوط به واکه­های  /æ/ و /i/ ، بیشترین و کمترین مقدار F2 در هر دو جنس مربوط به واکه­های /i/ و/o / و بیشترین و کمترین مقدار F3  در مردان مربوط به واکه­های/i/ و /æ /و در زنان مربوط به واکه­های /i/ و /a /در کلمات مربوطه هست. بیشترین تفاوت میانگین در دو گروه مردان و زنان در سازه اول مربوط به واکه  /æ/ (0/000p) و کمترین تفاوت مربوط به واکه /o/ (438/0=p)هست. همچنین بیشترین و کمترین تفاوت میانگین در دو گروه مردان و زنان در سازه دوم به ترتیب در واکه i// (000/0p=)و /o/ (4/0=p) مشاهده شد. بیشترین تفاوت میانگین در بین سازه سوم در دو گروه مردان و زنان همانند سازه دوم مربوط به واکه i// (000/0p=) و کمترین تفاوت مربوط به واکه /o/ (4/0=p) گزارش گردیده است. نتیجه­ گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، واکه­های /æ/ و  /i/در هر دو جنس، به ترتیب، بازترین (بیشترینF1) و بسته­ترین واکه­ها(کمترین F1) هستند. واکه­های /i/و/o/در هر دو جنس به ترتیب پیشین­ترین(بیشترین (F2 و پسین­ترین(کمترین (F2 واکه­ها می­باشند. گسترده‌ترین (بیشترین F3) واکه در مردان و زنان ­­­مربوط به واکه/i/ و گردترین(کمترینF3) واکه در مردان /æ / و زنان واکه/ /a هست. به دنبال نتایج حاصل از این پژوهش  پیشنهاد می‌شود که به مقایسه­ی ساختارهای سازه­ای کودکان و بزرگسالان در افراد دوزبانه و همچنین مقایسه­ی ساختارهای سازه‌ای واکه‌های  زبان آذری و فارسی در اختلالات مختلف پرداخته شود.   [1] Mann-Whitney
کلیدواژه‌های فارسی مقاله واکه، زبان فارسی، افراد دوزبانه، سازه

عنوان انگلیسی Investigation of the Formant Structure of Persian Vowels in the Persian - Azari Bilingual Adults
چکیده انگلیسی مقاله Objective Vowels are the center of syllables while formant structures are one of the most important acoustic characteristics of speech sounds that help in their articulatory and perceptual aspects. Formants represent the shape and size of the vocal tract. There exist trivial differences between the vocal tracts of different people due to which the formant structures of a vowel in one person are different from another person. Towards the end of the 20th century, advances in acoustic science and production of digital tools introduced voice acoustical characteristics analysis as another parameter of sound analysis. These voice acoustical characteristics analyses lead to better assessment of the voices. Effective treatment of speech disorders depends on accurate diagnosis by the speech-language pathologist. The relationship between the first three formants is the main component of perceptual categorization by the listener. Therefore, the aim of the current study is to determine and compare Persian vowel frequency of first, second and third formants in bilingual adults.  Materials & Methods A cross-sectional study was performed on 50 participants (25 males and 25 females) aged 18 to 24 years. Bilingual students from Tabriz University of Medical Sciences were selected by an easy and non randomized sampling method, where the average of the first, second and the third formant frequencies for each of the six Persian vowels were taken into consideration. Data collection involved a demographic questionnaire (age, gender, bilingualism, and diseases related to the speech-breathing mechanism), the consent form, a computer equipped with PRATT Software and one sound recorder set. The data were analyzed using SPSS  V. 18 software. When the data were normally distributed, independent t-test was used; otherwise, Mann-Whitney test was used.  Results This study showed that the maximum and minimum values of F1 in the males and females are /æ/ and /i/ vowels. The maximum and minimum values of F2 are /i/ and /o/ vowels in both the sexes, whereas, the maximum and minimum values of F3 are /i/ and /æ/ vowels in males and /i/ and /a/ vowels in the females.  Conclusion According to the results of this study, / æ/ and /i/ vowels in both the sexes are the most open and closest. /i/ and /o/ vowels in both the sexes are the most front and most back vowels. The most spread vowel in males and females is /i/ but the roundest vowel is /æ/ in the males and /a/ vowel in females.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Vowel, Formant, Bilingual, Adult

نویسندگان مقاله سمانه میر احدی | samaneh Mirahadi
Department of Speech Therapy, Faculty of Rehabilitation Sciences, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
گروه گفتاردرمانی، دانشکده‌ی توان‌بخشی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

فریده کامران | Farideh Kamran
Department of Speech Therapy, School of Rehabilitation, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

سیده سمانه میراحدی | Seyyedeh Samaneh Mirahadi
Department of Speech Therapy, School of Rehabilitation, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

بنفشه منصوری | Banafsheh Mansuri
Department of Speech Therapy, School of Rehabilitation Sciences, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران.

ابوالفضل تهی دست | Seyyed Abolfazl Tohidast
Neuromuscular Rehabilitation Research Center, Semnan University of Medical Sciences, Semnan, Iran.
مرکز تحقیقات توانبخشی عصبی عضلانی، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، سمنان، ایران.

کوثر رشتبری | Kosar Rashtbari
Department of Speech Therapy, Faculty of Rehabilitation, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.
گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

الهه پناهقلی | Elahe Panahgholi
Department of Speech Therapy, Faculty of Rehabilitation, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.
گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

عارف تقی پور | Aref Taghipur
Department of Speech Therapy, Faculty of Rehabilitation, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.
گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.


نشانی اینترنتی http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2631-2&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/34/article-34-668828.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده گفتاردرمانی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات