رفاه‌اجتماعی‌، جلد ۱۸، شماره ۶۹، صفحات ۲۲۷-۱۸۵

عنوان فارسی فقر چندبعدی زنان و مردان سرپرست خانوار در مناطق شهری و روستایی ایران با استفاده از روش آلکایر و فوستر
چکیده فارسی مقاله مقدمه: کاهش فقر یکی از مهم‌ترین اهداف اقتصادی و اجتماعی سیاست‌مداران و برنامه‌ریزان در جوامع مختلف است. زنان بیش از مردان در معرض فقر و تبعیض جنسیتی قرار دارند. این مسئله به این دلیل است که زنان از قابلیتها و امکانات لازم برای توانمندی و کاهش فقر برخوردار نیستند. ازاین‌رو، برای سیاست‌گذاری و تدوین برنامه‌های فقرزدا در کشور به‌ویژه در خانوارهای با سرپرست زن، لازم است با بهره‌گیری از شاخصهای سنجش فقر، پیش از هر اقدامی تصویری دقیق از وضعیت فقر آنها ترسیم شود. در این مقاله سعی بر این است پس از اندازه‌گیری شاخص فقر چندبعدی در خانوارهای با سرپرست زن و مرد به تجزیه‌وتحلیل وضعیت فقر زنان سرپرست خانوار پرداخته شود و عوامل مؤثر بر فقر آنها نیز سنجیده شود. روش: در این مطالعه محاسبه شاخص فقر چندبعدی زنان و مردان سرپرست خانوار به روش آلکایر و فوستر (AF) در سه بعد آموزش، سلامت و استاندارد زندگی و با سیستم وزن‌دهی برابر صورت گرفته است. بدین منظور از داده‌های خام هزینه-درآمد خانوار مرکز آمار ایران سال 1394 استفاده شده است. علاوه بر این، به‌منظور بررسی عوامل مؤثر بر فقیر شدن زنان سرپرست خانوار مدل رگرسیونی لاجیت بکار گرفته شده است. یافته‌ها: وسعت و شدت فقر در هر دو مناطق شهری و روستایی در میان زنان سرپرست خانوار در مقایسه با مردان بیشتر است و تفاوت زیادی در شاخص فقر چندبعدی زنان سرپرست خانوار در مناطق شهری با رقم 0942/0 و شاخص فقر چندبعدی مردان سرپرست خانوار با رقم 0516/0 وجود دارد. در مناطق روستایی نیز میزان شاخص فقر چندبعدی زنان سرپرست خانوار معادل 067/0 و شاخص فقر چندبعدی مردان سرپرست خانوار معادل 0364/0 است. بیشترین محرومیت در خانوارهای زن سرپرست در مناطق شهری به ترتیب در زیرشاخصهای دسترسی به شبکه فاضلاب، تعداد سالهای تحصیل و دسترسی به بیمه درمانی و بیشترین محرومیت در مناطق روستایی به ترتیب در زیرشاخصهای دسترسی به شبکه فاضلاب، تعداد سالهای تحصیل و نوع اسکلت بنا بوده است. مدل رگرسیونی لاجیت نیز نشان داد مسن بودن زن سرپرست خانوار، بیکاری و خانه‌دار بودن وی و همچنین متأهل بودن آنها در مقایسه با سرپرستان مطلقه، احتمال فقیر بودن آنها را افزایش می‌دهد. بحث: بر اساس یافته‌های تحقیق فقر چندبعدی خانوارهای با سرپرست زن از فقر چندبعدی خانوارهای با سرپرست مرد در هر دو مناطق شهری و روستایی بیشتر است که نشان‌دهنده لزوم توجه بیشتر به زنان سرپرست خانوار در برنامه‌های کاهش فقر است. اندازه‌گیری شاخص فقر چندبعدی به تفکیک زیرشاخصها نیز بخشهای دارای اولویت در برنامه‌های کاهش فقر را مشخص کرد. نتایج مدل رگرسیونی لاجیت نیز نشان داد که ازنظر برنامه‌ریزی برای کاهش فقر، زیرشاخص تعداد سالهای تحصیل اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا توانمند شدن زنان سرپرست خانوار در بعد آموزش به معنی توانایی یافتن شغل و کسب درآمد است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله روش آلکایر و فوستر، زنان سرپرست خانوار، فقر زنان، فقر چندبعدی

عنوان انگلیسی Comparing Multidimensional Poverty of Female and Men Headed Households in Urban and Rural areas in Iran by Alkire-Foster Method
چکیده انگلیسی مقاله different societies. Women are more exposed to  poverty and gender discrimination in comparison with men. This is because  women do not have necessary capabilities and facilities for empowerment and poverty reduction. Hence, for anti-poverty programs in the country, policymakers need, in the first step, to measure poverty  especially  in female-headed households. In this study, after measuring the multidimensional poverty index in male and female headed households, it is attempted to analyze the poverty status of female headed household and to determine the factors affecting their poverty. Method: In this study, the multidimensional poverty index is calculated for men and women-headed households based on Alkire and Foster method in three dimensions education, health and standard of living with an equal weighting system. In this study, household's income expenditure raw data published by the Statistical Center of Iran in 2015 were used. Furthermore, the factors that affect poor female- headed households was estimated using a logit regression model. Findings: The results showed that intensity and incidence of poverty among female-headed households is higher than men-headed households in both urban and rural areas. There is significant differences between female-headed households' MPI in urban areas by 0.0942 and male-headed households' MPI by 0.0516. Also, female-headed households' MPI is equal to 0.067 and men-headed households' MPI is equal to 0.0364 in rural areas. The highest female-headed households' deprivation is respectively in sanitation, years of schooling and health insurance in urban areas and the highest deprivation in rural areas is respectively in sanitation, years of education and building structures. Logit regression model also showed that being older, unemployed, a housewife, and married female-heads of households increase the probability of being poor Discussion: Based on the findings, the multidimensional poverty of female-headed households is more than the multidimensional poverty of male-headed households in both urban and rural areas  indicating that female households need more attention in poverty reduction programs. Measuring the multidimensional poverty index by indicators also highlights priority sectors in poverty reduction programs. The Logit regression model also showed that years of schooling is very important because the empowerment of female- headed households in education empowers them to find a job and earn money.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله محمد حسن فطرس | Mohammad hasan fotros


سوده قدسی | sudeh ghodsi2 ghodsi



نشانی اینترنتی http://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2669-5&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله دریافت فایل مقاله
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده رفاه اجتماعی
نوع مقاله منتشر شده اصیل
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات