رفاه‌اجتماعی‌، جلد ۲۱، شماره ۸۰، صفحات ۴۵-۸۰

عنوان فارسی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در ایران: مروری نظام‌مند
چکیده فارسی مقاله   1- مسعود زمانی مقدم، دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران 2- سید علیرضا افشانی، دکتر جامعه‌شناس، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران مقدمه: تعداد زنان سرپرست خانوار به‌واسطه تغییرات اجتماعی و جمعیتی گسترده جامعه ایران در سالهای اخیر افزایش یافته است. درعین‌حال، اکثر این زنان بخشی از اقشار آسیب‌پذیر جامعه محسوب می‌شوند و از این‌رو است که مبحث توانمندسازیِ آنها اهمیت یافته و مطرح می‌شود. روش: روش مورداستفاده در این پژوهش مرور نظام‌مند است. جامعه آماری تحقیق شامل مقالات علمی منتشرشده‌ای بود که به موضوع «توانمندسازی زنان سرپرست خانوار» پرداخته‌اند. مقاله‌های مرتبط در پایگاههای علمی ایرانی و به زبان فارسی جستجو شدند. بر اساس معیارهای ورود و خروج، مرتبط‌ترین مقالات با اهداف مطالعه (32 مقاله) انتخاب شدند. پس از بررسی کیفیت و اعتبار علمی مقالات منتخب، برای دستیابی به داده‌های مقالات، کاربرگهای استخراج داده‌ها در قالب 8 شاخص طراحی و تنظیم شد و بر مبنای کدگذاری و حاشیه‌نویسیهای انجام‌شده هر یک از کاربرگها توسط دو محقق/کدگذار تکمیل شد. شاخصهای موردبررسی در کاربرگها عبارت بودند از: بازه زمانی، توزیع جغرافیایی، زمینه پژوهشی مقالات، رویکرد نظری، نوع پوشش حمایتی، روش پژوهش، عوامل و راهکارهای توانمندسازی. نهایتاً، پس از بررسی و مقایسه دقیق کاربرگهای مختص به هر یک از مقالات، دادههای به‌دست‌آمده تجمیع و توصیف و تحلیل شده و بر مبنای آنها به هدف مطالعه پرداخته شد. یافته‌ها: در مقالات مرتبط با توانمندسازی زنان سرپرست خانوار متغیرها و عوامل متفاوتی موردتوجه و بررسی قرار گرفته‌اند. در مقاله حاضر، علاوه بر عوامل زمینه‌ای (سن، تحصیلات، بُعد خانوار، مدت سرپرستی، وضعیت تأهل)، عوامل برجسته و مهم بررسی‌شده در سه گروه (اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، فردی-روانشناختی) دسته‌بندی و خلاصه شده‌اند. راهکارها و پیشنهاد‌های مهم مقالات موردمطالعه نیز در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و مشاوره‌ای تقسیم‌بندی و ارائه شده‌اند. بحث: مرور نظام‌مند مقالات پیشین نشان می‌دهد که لازمه پژوهش در باب توانمندی و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار توجه به ابعاد مختلف فرآیند توانمندسازی است. می‌توان مدلی مفهومی را پیشنهاد کرد که در آن فرآیند توانمندسازی زنان سرپرست خانوار به‌گونه‌ای چرخه‌ای و چندبُعدی و میان‌رشته‌ای بررسی و مطالعه شود. پیشنهاد این مدل مفهومی تلاشی است در به‌کارگیری یک دیدگاه کل‌نگر و یکپارچه در بررسی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در ایران.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله توانمندسازی، زنان سرپرست خانوار، مادران مجرد، مرور نظام‌مند

عنوان انگلیسی Empowerment of Female Heads of Households in Iran: A Systematic Review
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: The number of female heads of households has increased in recent years due to widespread social and demographic changes in Iranian society. At the same time, most of these women are part of the vulnerable strata of society, so their empowerment is important. Method: The method used in this research is a systematic review. The materials used for the present study includes published articles that have dealt with the subject of "empowerment of female heads of households" in Persian scientific sites. Thirty-two articles were selected. Finally, after carefully reviewing and comparing the worksheets specific to each article, the obtained data were collected, described, and analyzed, and based on them, the purpose of the study was addressed. Findings: In the articles related to the empowerment of female heads of households, different variables and factors have been considered. In the present article, in addition to contextual factors (age, education, number of dependents, duration of care, marital status), the main and important factors studied in three groups (socio-cultural, economic, personal-psychological) are classified and summarized. Important strategies and suggestions of the studied articles are also presented and divided into economic, social, educational, and consulting dimensions. Discussion: Systematic review of the previous articles shows that the major need for research on the empowerment of female heads of households is to pay more attention to different dimensions of the empowerment process. A conceptual model can be proposed in which the process of empowerment of female heads of households is studied in a cyclical, multidimensional, and interdisciplinary manner.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Empowerment, Female heads of households, Single mothers, Systematic review

نویسندگان مقاله مسعود زمانی مقدم | Masoud Zamanimoghadam
Yazd University
دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

سیدعلیرضا افشانی | seyed alireza Afshani
Yazd University
دانشگاه یزد


نشانی اینترنتی http://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2063-3&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده زنان
نوع مقاله منتشر شده مروری 2
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات