، جلد ۱۸، شماره ۱، صفحات ۹۷-۱۲۰
عنوان فارسی مطالعه آناتومیک و تشخیص استخوان­‌ها و دندان‌­های جانوری کاوش سال ۱۳۹۷ محوطه قره‌تپه سگزآباد (عصر آهن ۲ و ۳) و ساخت نمونه سه بعدی
چکیده فارسی مقاله زمینه مطالعه: باستان‌شناسی جانوری از علومی است که ارتباط تنگاتنگی با آناتومی تطبیقی دامپزشکی دارد. در این علم با استفاده از اطلاعات آناتومیک، نمونه استخوان­‌های جانوران گوناگون مورد بررسی قرار می‌گیرد و از این طریق به جایگاه و نقش گونه‌های حیوانی در حیات، بقای انسان و به‌عبارتی تعامل انسان و زیست بوم دست می‌یابیم. 
هدف: این مطالعه با هدف بررسی و گونه‌شناسی بقایای استخوانی­ و دندان­‌های جانوری محوطه قره تپه سگزآباد با استفاده از اطلاعات آناتومیک موجود انجام شد. یکی دیگر از اهداف این مطالعه تشخیص آثار غیرطبیعی ایجادشده توسط انسان یا حیوانات در استخوان­‌ها، مثل آثار برش، سوختگی­‌ها و یا آثار جویدگی توسط حیوانات گوشتخوار است. با استخراج همه این اطلاعات می­‌توان به تحلیلی صحیح از اقتصاد معیشتی آن محوطه تاریخی پرداخت.
روش کار: در این مطالعه تعداد 1110 نمونه استخوان و دندان مربوط به کاوش سال 1397 مورد مطالعه قرارگرفتند. نمونه­‌ها به آزمایشگاه استخوان‌شناسی بخش آناتومی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران منتقل شدند.
نتایج: بیشترین درصد فراوانی نسبی با 30/09 درصد مربوط به نمونه‌­های گوسفند اهلی و بعد از آن به نمونه‌­هایی از نشخوارکننده­‌های کوچک (26/94 درصد) بود که قابل تفکیک نبودند (گوسفند و بز اهلی یا غزال ایرانی). درصد فراوانی نسبی غزال، گاومیش آبی آسیایی، گراز وحشی و ماکیان اهلی ناچیز و کمتر از 1 درصد بود. در این مطالعه بندهای انگشت اسب کاسپی دارای موارد غیرطبیعی هم تشخیص داده شد.
نتیجه‌گیری نهایی: در این مطالعه یکی از نکات قابل توجه در مورد نمونه‌­های نشخوارکننده‌­های کوچک تفکیک‌شده در سطح گونه، این است که تعداد نمونه‌­های گوسفند تشخیص داده‌شده از بز بیشتر است. به نظر می‌­رسد شرایط برای نگهداری از گوسفند مناسب­‌تر بوده است. تعداد تَک‌سُم‌سانان به‌ویژه اسب نسبت به دوره‌های نوسنگی و ابتدای پیچیدگی‌های تکنولوژی عصر آهن افزایش چشمگیری را نشان می‌دهد. این امر احتمالاً به‌دلیل استفاده از اسب و الاغ در امر کشاورزی و باربری بوده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Anatomical Study and Determination of the Animal Bones and Teeth Samples of the Excavation of Qareh Tape Sagzabad (Qazvin Province, Iran) in 2018 (Iron Age II and III) and Making 3D Models
چکیده انگلیسی مقاله Background: Zooarchaeology shares close ties with Comparative Anatomy of Veterinary Medicine. This scientific discipline involves the study of the bones of various animals, using anatomical information to explore the place and role of these animal species in life and human survival, thereby enriching our knowledge about the interaction of humans and their ecosystems. 
Objectives: Using available anatomical information, this study investigated the typology of bone remains and animal teeth in the area of Qareh Tepe, Segzabad (Qazvin Province, Iran). Another goal was to detect the abnormal effects created by humans or animals in bones, such as cuts, burns, or chewing effects by carnivorous animals. By extracting this information, it is possible to analyze the livelihood economy of that historical site correctly.
Methods: A total of 1110 bone and teeth samples excavated in 2017 were analyzed. The samples were transferred to the Osteology Lab of the Anatomy Department of the Faculty of Veterinary Medicine, University of Tehran, Tehran City, Iran. Anatomical studies were conducted in several stages based on the excavated samples. 
Results: Among the detected animal samples, the highest percentage (30.09%) was related to sheep samples, and then the samples of small ruminants (26.94%) (which could not be separated). The percentages of gazelle, Asian water buffalo, wild boar, and chicken were trivial and less than 1%. In this study, abnormal symptoms were detected in the phalanges of the Caspian horse.
Conclusion: One of the remarkable points about the small ruminant samples separated at the species level in this study is that the number of sheep samples detected surpassed that of goats. It seems that the conditions for keeping sheep were more suitable. The number of Perissodactyla, especially horses, shows a significant increase compared to the Neolithic periods and the beginning of the complexity of Iron Age I technology. This finding indicates the use of horses and donkeys in agriculture and transportation activities. 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Anatomy,Zooarchaeology,Bones,3D modeling
نویسندگان مقاله Omid Zehtabvar |
Anatomy Sector, Department of Basic Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, University of Tehran, Tehran, Iran.

Mostafa Dehpahlavan |
Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran.

Hesameddin Akbarein |
Department of Food Hygiene and Quality Control, Faculty of Veterinary Medicine, University of Tehran, Tehran, Iran.

Majid Masoudifard |
Department of Surgery and Radiology, Faculty of Veterinary Medicine, University of Tehran, Tehran, Iran.

Marjan Mollabeirami |
Institute of Archaeology, University of Tehran, Tehran, Iran.

Zahra Hojjatzade |
Graduated from the Faculty of Veterinary Medicinre, University of Tehran, Tehran, Iran.

Mahdieh Jafari |
Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran.

نشانی اینترنتی https://ijvm.ut.ac.ir/article_89850_65206577185069b72278b70c45429118.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده en
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات