، جلد ۹، شماره ویژه‌نامه سال ۱۴۰۰، صفحات ۱۰۶-۱۳۰

عنوان فارسی الگوی تدوین سیاست‌های دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر بررسی اسناد بالادستی
چکیده فارسی مقاله دیپلماسی اقتصادی فن پیاده‌سازی سیاست خارجی است که منافع اقتصادی کشور را دنبال می‌کند و از توان اقتصادی در سطوح دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی بهره‌مند می‌شود. کیفیت دیپلماسی اقتصادی در هر کشور متأثر از خط‌مشی‌های سیاستی است که عمدتاً در ضمن اسناد بالادستی تعیین، هدایت و ارزیابی می‌گردد. هدف این پژوهش ارائۀ الگوی تدوین سیاست‌های دیپلماسی اقتصادی مبتنی بر تحلیل و استخراج رویه‌های مفهومی آمده در اسناد بالادستی پیشینی است. سند چشم‌انداز 1404، سیاست‌های کلی ‌برنامۀ‌ چهارم، پنجم و ششم توسعه، و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی اسناد منتخب جهت انجام این پژوهش به‌شمار می‌آیند. پژوهش حاضر براساس روش کیفی تحلیل مضمون از نوع اکتشافی انجام شده و روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای است. در این روش، پس از گزینش بندهای مرتبط با حوزۀ موضوعی پژوهش و انجام کدگذاری باز، درمجموع 172 مضمون پایه و 35 مضمون سازمان‌دهنده ذیل 12 مضمون فراگیر (بازطراحی سیاست خارجی با اولویت‌ اقتصادی و رویکرد تمدنی، منطقه‌گرایی، انتقال فناوری، بهبود تجارت خارجی، بهره‌مندی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی، تعامل سازنده با رژیم‌ها و سازمان‌های اقتصادی منطقه‌ای و بین‌المللی، ارتقای برند ملی ایران، تقویت لجستیک تجاری، بهره‌برداری از موقعیت جغرافیایی، تدوین نقشۀ راه، مقابله با مخاطرات و اختلال‌های اقتصادی خارجی و تقویت دیپلماسی انرژی) استخراج و با استفاده از آن مدل اکتشافی مورد نظر حاصل شد. درنهایت الگوی پیشنهادی برای تدوین سیاست‌های دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران نشان داد که تنظیم سیاست‌های دیپلماسی اقتصادی در دورۀ پیشِ‌رو باید ضمن ارتباط معنادار در نسبت با برنامه‌های پیشینی، اقدام به حفظ نقاط مثبت، جبران کمبودها و لحاظ نمودن اقتضائات نوین کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله دیپلماسی اقتصادی، اسناد بالادستی، اقتصاد مقاومتی، برنامه‌های توسعه، سند چشم‌انداز،

عنوان انگلیسی A Model for Formulating Economic Diplomacy Policies of the Islamic Republic of Iran based on the Review of the Higher Level Documents
چکیده انگلیسی مقاله Economic diplomacy is a technique to put foreign policy into practice which follows the economy interest of a country and benefits from the economic capacities at the local and international levels. The quality of economic diplomacy in each country is influenced by the political thoughts which are commonly expressed through the higher level documents. The aim of the current study was to suggest a model for designing the policies of economic diplomacy based on the analysis and procedures mentioned in the higher level documents. The 2025 general perspective document, general policies in the 4th, 5th, and 6th development plans, and the general policies of resistance economy were the guidelines for this model. The research method was content-analysis and the data collection was library-based. After identifying the clauses related to the subject matter, the coding was done which resulted in 172 basic themes and 35 organizational themes subcategorized into 12 general themes (redesigning foreign policy through economic and civilization priorities, localism, technology transmission, improving foreign commerce, benefiting from foreign investment, productive interaction with regimes and economic organizations at the local and international levels, enhancing Iranian national brand, strengthening commercial logistics, benefiting from the geographical position, designing a general plan, combating the challenges and foreign economic sanctions, and empowering the diplomacy of energy) that were extracted by an exploratory model. Lastly, the suggested model for designing the policies of economic diplomacy for the Islamic Republic of Iran showed that they should not only have meaningful relationship with regards to the predictive plans, but also keep the positive aspects, compensate the lacks, and consider the potentialities.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله دیپلماسی اقتصادی, اسناد بالادستی, اقتصاد مقاومتی, برنامه‌های توسعه, سند چشم‌انداز

نویسندگان مقاله مهدی صادقی شاهدانی |
استاد، گروه اقتصاد انرژی، دانشکدۀ معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

رضا توکلی |
دانشجوی کارشناسی‌ارشد پیوسته، رشتۀ معارف اسلامی و اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

امیرحسین عرب پور |
دانشجوی کارشناسی‌ارشد پیوسته، رشتۀ معارف اسلامی و مدیریت بازرگانی، دانشکدۀ مدیریت، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران


نشانی اینترنتی https://www.jmsp.ir/article_142376_c9ce44aebb7d191ec8b423ed5bdcd721.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات