|
|
رفاه‌اجتماعی، جلد ۲۵، شماره ۹۷، صفحات ۲۸۵-۳۱۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
حق به شهر در گفتمان رسانه‌ای ایران: ابزاری برای آگاهی‌بخشی یا کنترل اجتماعی؟ |
|
| چکیده فارسی مقاله |
مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی نقش رسانه‌های ایران در بازنمایی گفتمان «حق به شهر» و تحلیل عملکرد آنها به‌عنوان ابزار آگاهی‌بخشی یا کنترل اجتماعی انجام شده است. چارچوب نظری این پژوهش مبتنی بر تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف بوده و تلاش کرده است تا از طریق تحلیل گفتمان رسانه‌ای، دوگانگی عملکرد رسانه‌های رسمی و رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی را بررسی کند.
روش: این مطالعه با بهره‌گیری از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در سه سطح (تحلیل متنی، فرایندهای گفتمانی و بافت اجتماعی) انجام شده است. داده‌های پژوهش شامل ۱۸۲ متن گردآوری‌شده از رسانه‌های رسمی و بخش عمومی (رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی) در بازه زمانی ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۰ بود. این متون با استفاده از روش هدفمند انتخاب و با چارچوب فرکلاف تحلیل شدند.
یافته‌ها: نقش رسانه‌ها در بازنمایی «حق به شهر» در ایران دوگانه منعکس شده است. درواقع رسانه‌های رسمی ایران عمدتاً بر مفاهیمی نظیر «نظم عمومی» و «امنیت اجتماعی» تمرکز دارند و از واژگان محدودکننده‌ای چون «کنترل اغتشاشات» استفاده می‌کنند. این رویکرد گفتمانهای محدودکننده و کنترل اجتماعی را تقویت می‌کند. در مقابل، رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی از زبانی عدالت‌محور و مشارکتی بهره می‌گیرند و با تأکید بر عباراتی چون «عدالت اجتماعی» و «مشارکت مردمی» به تقویت گفتمانهای مردمی و آگاهی‌بخشی عمومی کمک کرده‌اند.
بحث: تحلیل فرایندهای گفتمانی نشان داد که روابط قدرت و سیاست‌گذاری رسانه‌ها بر تولید و بازنمایی محتوا تأثیرگذار بوده است. همچنین، تحلیل بافت اجتماعی نشانگر این است که ساختارهای حکمرانی و جنبش سیاسی در ایران بر جهت‌گیری رسانه‌ها اثر گذاشته‌اند. این پژوهش نقش دوگانه رسانه‌ها در بازنمایی گفتمان «حق به شهر» را آشکار کرده و پیشنهادهایی برای افزایش شفافیت رسانه‌های رسمی و تقویت ظرفیت رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی در حمایت از عدالت اجتماعی ارائه می‌دهد.
|
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
تحلیل گفتمان انتقادی، حق به شهر، عدالت اجتماعی، کنترل اجتماعی، گفتمان رسانه‌ای |
|
| عنوان انگلیسی |
The Right to the City in Iran's Media Discourse: A Tool for Awareness or Social Control? |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Introduction: This study explores the role of Iranian media in shaping the discourse of the Right to the City, examining whether they serve as tools for public awareness or social control. Given the increasing signific ance of media in urban governance, this research applies Norman Fairclough’s Critical Discourse Analysis (CDA) to assess how different media platforms—official media, independent media, and civil society activists—construct narratives about urban rights and citizen participation.
Method: The study employs a three-level CDA framework—textual analysis, discursive processes, and social context analysis—applied to a dataset of 182 media texts published between 2001 and 2021. These texts were selected from both official state-controlled media and independent platforms, ensuring a comprehensive analysis of competing urban discourses. The research critically examines linguistic structures, ideological framing, and the socio-political contexts shaping media representations of urban rights.
Findings: The analysis reveals a stark contrast between official and independent media discourses. Official media predominantly frame the Right to the City within a security-oriented discourse, emphasizing terms such as “public order” and “social stability” to justify restrictive urban policies. In contrast, independent media and civil society activists advocate for a justice-oriented and participatory discourse, frequently using terms like “social justice,” “citizen engagement,” and “equitable access to urban resources.” Furthermore, digital media platforms play a critical role in challenging dominant state narratives and providing alternative spaces for public discourse.
Discussion: The study highlights the power dynamics shaping media discourse on urban rights in Iran. While state-affiliated media reinforce hegemonic narratives aligned with governmental policies, independent platforms serve as counter-hegemonic forces that amplify marginalized voices and advocate for participatory governance. The findings underscore the growing influence of digital media in urban activism, illustrating how technology facilitates grassroots mobilization and public awareness. This research contributes to the discourse on media and urban governance by emphasizing the need for greater media transparency, policy reforms, and enhanced citizen engagement to ensure a more inclusive representation of urban rights. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
critical discourse analysis, media discourse, Right to the city, social control, social justice. |
|
| نویسندگان مقاله |
سعید غلامی | saeid gholami
Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
آتوسا مدیری | Atoosa Modiri
Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
علی طیبی | Ali Tayebi
Department of Urban Planning, Faculty of Urban Planning, University of Tehran, Tehran, Iran
گروه شهرسازی، دانشکده شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-4625-1&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
توسعه شهری و رفاه اجتماعی |
| نوع مقاله منتشر شده |
اصیل |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|