مجله سالمندی ایران، جلد ۲۰، شماره ۴، صفحات ۰-۰

عنوان فارسی پیش‌بینی ۱۰۰ ساله سالخوردگی جمعیت در ایران: تجزیه اثرات ممنتوم جمعیت
چکیده فارسی مقاله
اهداف: در سال 1385، میزان باروری در ایران به زیر سطح جانشینی کاهش یافت و با اندکی افزایش در نیمه اول دهه 1390، به طور موقت به این سطح بازگشت اما در ادامه مجدداً روند کاهشی آن استمرار یافت. باروری سطح جانشینی به معنای آن است که هر زن به طور متوسط تنها حدود دو فرزند به دنیا می‌آورد که این معادل رشد جمعیت صفر است. این در حالی است که در همه این سال‌ها، رشد جمعیت کشور همواره مثبت بوده است. رشد مثبت جمعیت در شرایطی که باروری در سطح جانشینی قرار دارد، پدیده‌ای است که آن را "ممنتوم جمعیت" می‌نامند. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر ممنتوم جمعیت بر روند سالخوردگی جمعیت ایران و پیامدهای آن برای سیاست‌گذاری‌های اجتماعی در حوزه سالمندی انجام شده است. چرا که ممنتوم جمعیت که ناشی از تغییرات گذشته در میزان‌های باروری و مرگ‌ومیر است، به­ویژه در گروه‌های سنی سالمندان، اثرات قابل توجهی در افزایش سرعت سالخوردگی جمعیت دارد.
مواد و روش ­ها: این مطالعه با استفاده از داده‌های سرشماری‌ها و برآوردهای باروری و مرگ‌ومیر از سال 1375 تا 1395 و پیش‌بینی جمعیت ایران برای 100 سال آینده به روش ترکیبی-نسلی با به‌کارگیری نرم‌افزار R، ممنتوم جمعیت را محاسبه و روند تغییرات سالخوردگی جمعیت را از طریق تجزیه سنی آن بررسی نموده است.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد مقادیر مثبت ممنتوم جمعیت در حال کاهش است و بر اساس تجزیه سنی ممنتوم مشخص گردید بیشترین مقادیر ممنتوم به گروه سنی سالمندان اختصاص دارد. بر مبنای پیش‌بینی‌ها، جمعیت سالمندان ایران به‌ویژه تحت­تأثیر ممنتوم، چهار برابر افزایش خواهد یافت و شاخص سالمندی از حدود 25 در سال 1395 به 110 در سال 1440 خواهد رسید. با این حال، این روند افزایشی از 1440 به بعد ادامه نخواهد داشت و با صفر شدن و سپس منفی شدن رشد ممنتومی به دلیل سطوح پایین باروری، افزایش تعداد جمعیت سالمند متوقف خواهد شد.
نتیجه­ گیری: تحلیل اثرات ممنتوم جمعیت نشان می‌دهد که ممنتوم جمعیت نقش زیادی در افزایش سرعت سالخوردگی جمعیت ایران دارد. علیرغم سرعت بالای سالخوردگی جمعیت در ایران، چالش‌های عمده‌ای در زمینه سیاست‌های اجتماعی سالمندی داریم. این وضعیت ایجاب می‌کند که سیاست‌گذاران با توجه به روندهای جمعیتی، اصلاحات لازم را در سیاست‌های بازنشستگی، سلامت و مراقبت‌های سالمندی و همچنین ارتقای سطح باروری و حمایت از خانواده‌ها اتخاذ کنند تا تبعات منفی افزایش سریع جمعیت سالمند جلوگیری شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ممنتوم جمعیت، ممنتوم ویژه سنی، ساختار سنی، سالخوردگی جمعیت، پیش­بینی جمعیت

عنوان انگلیسی A 100-Year Projection of Population Aging Trends in Iran: Decomposition of Population Momentum
چکیده انگلیسی مقاله
Objectives: In 2006, Iran’s fertility rate fell below the replacement level and, after a slight increase in the early 2010s, it has continued to decline thereafter. Replacement-level fertility means that each woman, on average, has only about two children, which is equivalent to zero population growth. Despite this, population growth has remained positive throughout these years. Positive population growth under conditions of replacement-level fertility is a phenomenon called "population momentum." This study aims to examine the impact of population momentum on the aging trend of Iran's population and its implications for social policy. Since population momentum, which results from past changes in fertility and mortality rates, affects particularly elderly age groups, it plays a significant role in accelerating population aging.
Materials and methods: This study uses census data, fertility and mortality estimates from 1996 to 2016, and a 100-year population projection for Iran using a cohort-component method by R software. The study calculates population momentum and analyzes population aging trends through age decomposition.
Findings: The results show that the positive values of population momentum are gradually declining. Age decomposition of momentum reveals that the highest values of momentum are allocated to the elderly population. According to the population projection, the elderly population of Iran, particularly influenced by population momentum, will increase fourfold, and the aging index will rise from about 25 in 2016 to 110 in 2061. However, this increasing trend of elderly population will not continue beyond 2061, as momentum growth becoming zero and then negative due to low fertility rates.
Conclusion: The results show that population momentum plays a key role in accelerating the aging of the Iran’s population. Despite the high rate of population aging in Iran, we face major challenges in the field of social policies for aging. This situation requires policymakers to adopt necessary reforms in retirement, health, elderly care, and family friendly policies.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Population momentum, Age-specific momentum, Age structure, Population aging, population projection

نویسندگان مقاله نازنین آقایی | Nazanin Aghaei
Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

رسول صادقی | Rasoul Sadeghi
Department of Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

مجید کوششی | Majid Koosheshi
Department of Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

حسن عینی زیناب | Hassan Eini Zeinab
Community Nutrition Department, Faculty of Nutrition and Food Industry, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
گروه تغذیه جامعه، دانشکده تغذیه و صنایع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.


نشانی اینترنتی http://salmandj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2814-3&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اجتماعی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات