رفاه‌اجتماعی‌، جلد ۱۵، شماره ۵۶، صفحات ۲۸۱-۳۱۳

عنوان فارسی برنامه ریزی ارتباطی به عنوان رویکرد پیشنهادی برای برنامه ریزی شهری در مقیاس محلات (در محله فرحزاد شهر تهران)
چکیده فارسی مقاله مقدمه: برنامه­ریزی شهری در ایران تاکنون بیشتر در قالب رهیافتهای سنتی و به طور خاص رهیافت ساده - جامع آن باقی مانده است. با روشن شدن کاستیهای رهیافتهای مذکور، یک تلاش بطئی جهت ارتقای فرآیند و فرآورده­ی برنامه­ریزی شهری در نظام موجود صورت پذیرفته است. به موازات این تغییرات، نظریه و کنش برنامه­ریزی در کشور­های توسعه یافته نیز تغییر یافته و بسته به زمینه­های مختلف، شیوه­های متفاوتی پیگیری و اجرا می­شود. پس از گرایش برنامه­ریزی شهری به جلب مشارکت در دهه­های شصت و هفتاد میلادی، نظریه برنامه­ریزی ارتباطی، به عنوان شیوه پیشرفته از جلب مشارکت مردمی مطرح شد که موجب تغییر در کنشهای نظری و عملی توسعه شهری و منطقه­ای شده است. انگیزه ارتقای شیوه برنامه­ریزی شهری در ایران در کنار قوت نظری برنامه­ریزی ارتباطی، این سوال را پدید می­آورد که آیا می­توان این شیوه از برنامه­ریزی شهری را در سازوکار برنامه­ریزی ایران بکار بست؟ مقاله حاضر به دنبال پاسخ این پرسش است. روش: مراحل پژوهش حاضر در قالب چهار قسمت اصلی انجام شده است. ابتدا تحولات برنامه­ریزی شهری در جهان و گرایش به استفاده از مشارکت جامعه محلی (که ضعف آن از جمله مشکلات برنامه­ریزی در ایران است) بررسی می­شود. دوم، نظریه برنامه­ریزی ارتباطی و رهیافتهای مرتبط به عنوان رهیافتی که توانایی بکارگیری مشارکت جامعه محلی را دارد، معرفی می­شوند. در ادامه ضرورت و فرصت بکارگیری این قسم از برنامه­ریزیها در فضاهایی متفاوت از فضایی که نظریه از آنجا برخاسته است، تبیین می­شود. در نهایت، شرایط به‌کارگیری این نوع از برنامه­ریزی در محله فرحزاد به عنوان مورد پژوهش این مقاله بررسی شده است و راهکارهای احتمالی ارائه می­گردند. داده­های این پژوهش از راه مطالعات اسنادی، پیمایش محیطی و مصاحبه (اعم از انجام پرسش‌نامه و مصاحبه عمیق) جمع­آوری شده است. یافته‌ها: بر اساس مطالعات این پژوهش می­توان اظهار داشت که ماهیت ذاتی برنامه­ریزی ارتباطی امکان به‌کارگیری آن در کشورهای در حال توسعه در مقیاس خرد و به‌ویژه نواحی با مشکلات پیچیده (مثل نواحی فرسوده و یا غیررسمی) فراهم می­کند. بحث: برنامه­ریزی ارتباطی با تاکید بر فرآیند به‌جای محتوا، شرایط بستر برنامه­ریزی را عملا دخیل می­کند و همچنین مقیاس خرد آن سبب می­شود تا مشکلات توسط نهادهای خرد و به‌دور از موازی­کاریها و تداخلهای قانونی نهادهای بزرگ جامعه حل شوند و یا در غیراین‌صورت به تکوین نهادهای شهری و برقراری دموکراسی شهری کمک کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی Communicative Planning as New Approach for Community Planning (Case study: Tehran, Farahzad community)
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Traditional approaches of urban planning, especially the simple-comprehensive, in Iran has been dominated for decades till now. By revealing their weaknesses, a tacit and slow effort began to improve the process and product of urban planning in the existing system. In parallel with these changes, theory and practice of urban planning in more developed countries changed and with regards to different contexts, different practices and styles have been employed. As urban planning tended to public participation in the middle of 20th century, communicative planning raised as a developed form of participatory planning in last decades of 20th century which affect most of the debates in urban planning theory. These two trends in two different contexts arise this question that if it is possible to employ communicative planning in Iran. This article is going to analyze and answer this question. Method: To answer the question of this article, it consists of four steps. Firstly the changes in urban planning in the more developed world and especially the tendency towards participation is studied. In second step communicative planning theory is discussed and which can attract and employ a community participation. In the next step the necessity and opportunity of applying such an approach in less developed countries is discussed; and finally as case study Farahzad community in Tehran is introduced and analyzed and possible strategies for development of this space is given. Data are gathered by literature review, field survey and interview (by questionnaire and in-depth interview) Findings: The core idea of communicative planning brings the opportunity of employing this approach for small scale planning in less developed countries especially in spaces with wicked problems. Discussion: As communicative planning emphasize on process more than product, it could consider the conditions of the context. Also the small scale of such an approach bring the opportunity for local institutions and people to play a role far from big national institutions. This opportunity could strengthen the urban institutions and improving urban democracy.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله محمدحسین شریف زادگان | mohammadhossein sharifzadegan
دانشگاه شهید بهشتی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید بهشتی (Shahid beheshti university)

امیر شفیعی | amir shafiee
دانشگاه شهید بهشتی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید بهشتی (Shahid beheshti university)


نشانی اینترنتی http://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-371&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/843/article-843-395506.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده رفاه اجتماعی
نوع مقاله منتشر شده اصیل
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات