|
|
دانش پیشگیری و مدیریت بحران، جلد ۷، شماره ۱، صفحات ۰-۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
شناسایی و مدیریت ریسک بلایای طبیعی و انسان ساخت حاصل از احداث سدها با استفاده از تکنیک AHP (مطالعه موردی سد هراز شهرستان آمل) |
|
| چکیده فارسی مقاله |
زمینه و هدف: سدهای مخزنی به علت ایجاد تغییرات عمده در تعادل زیست محیطی و تغییرات کیفیت آب همواره موجب بروز اختلالات زیست محیطی و بروز ریسک های متعددی بوده اند. هدف از این پروژه، شناسایی مهمترین ریسک های مرتبط با احداث سد هراز آمل که شامل بلایای طبیعی و انسان ساخت و همچنین مدیریت این ریسک ها میباشد. روش: در این مقاله جهت انجام کار از مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده گردید. بدین صورت که ابتدا فاکتورهای مربوط به هر ریسک با کمک پرسشنامه دلفی و نرم افزار(Expert choice)، در نسخه اول و مهمترین ریسک ها در نسخه دوم براساس نظرسنجی از 11 کارشناس خبره و مرتبط با موضوع انتخاب و الویت بندی شدند و پس از آن در مرحله آخر برای مهمتربن ریسک های سد جهت مدیریت صحیح آنها، راه کارهایی ارائه شد. بافته ها: پس از ایجاد درخت سلسله مراتبی ماتریس های مقایسه زوجی برای معبارهای اصلی ارزیابی ریسک ها و همچنین فاکتورهای ریسک، نتایج بدست آمده در مرحله اول معیارهای(اثربر فرد، اثر بر محیط زیست، اثر بر اقتصاد و اثر براجتماع) بترتیب برحسب اهمیت اولویت بندی شدند. همچنین پس از امتیازدهی به فاکتورهای ریسک تفکیک شده براساس دومعیار فرعی شدت و تواتر وقوع، در مرحله اول از بین 20 مولفه ریسک، 10 فاکتور ریسک شناسایی و جهت ورود به مرحله دوم انتخاب شدند. پس از وارد کردن 10 فاکتور ریسک در پرسشنامه دوم و امتیازدهی آنها براساس معیارهای اصلی، درنهایت 3 ریسک از مهمترین ریسک های مربوط به سدهراز مشخص شد که بترتیب شامل(زلزله و زمین لرزه القائی، سیل و توسعه آلودگی به دریاچه سد) میباشند. نتیجه گیری: با توجه به مهمترین ریسک های تهدید کننده سد، برای ریسک زلزله(ایجاد سدهای تاخیری و لاستیکی و کانال های پخش آب- مقاوم سازی دیواره های طبیعی دریاچه سد- مانورهای آموزشی، سیستم های اطلاع رسانی بهمراه اقدامات پدافندی غیرعامل) و برای ریسک سیل(اقدامات مهندسی آبخیزداری در بالادست سد- انجام عملیات مهندسی رودخانه در پایین دست سد با هدف شکست جریان آب سرازیرشده) و درنهایت برای ریسک توسعه ی آلودگی به دریاچه سد(تثبیت لندفیل به مراه احداث سد زیرزمینی- ایجاد تصفیه خانه های پیشرفته در بالادست سد- ایجاد نیروگاه زباله سوز پیشرفته و بهره برداری از انرژی بدست آمده) به عنوان موثرترین راه کارهای مدیریت ریسک برای سد هراز شهرستان آمل انتخاب و اولویت بندی شدند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
مدیریت ریسک، بلایای طبیعی، تحلیل سلسله مراتبی، سد هراز |
|
| عنوان انگلیسی |
Natural and manmade disaster risk identification and management in dam construction using AHP method (case study: Haraz dam of Amol city) |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Background and objective: The storage dams always cause environmental problems and the occurrence of various risks due to the creation of major changes in ecological balance and water quality changes. The purpose of the present study is to identify and prioritize the general and special risks related to the Haraz dam including natural and manmade disasters as well as manage the risks. Method: in this paper, the Analytic hierarchy process (AHP) method and the Expert choice software was used in order to select and prioritize the most important risks related to Haraz dam. Finally, solutions were presented to properly manage the risks related to Haraz dam. Findings: After creating a hierarchical tree, pair-wise comparison matrix of main criteria for risk assessment as well as risk factors, the results obtained in the first stage criteria (the effects on individual, environment, economy, and the society) were prioritized respectively in terms of importance. Also, after scoring risk factors, separated based on two sub-criteria of intensity and frequency of occurrence, 10 risk factors were identified and selected among 20 risk factors in the first phase to enter the second stage. After entering 10 risk factors in the second questionnaire and scoring them according to main criteria, three most important risks related to Haraz dam were determined including earthquakes and induced earthquake, floods and pollution of the lake, respectively. Conclusion: According to the most important risks threatening the dam, the solutions of creation of delayed and rubber dams and water diversion channels, strengthening the natural walls of natural dam lake, training exercises, notification systems with passive defense measures in earthquake risk, the solutions of engineering activities of watershed in upstream of the dam, engineering operations in the river downstream of the dam, with the aim of breaking the flow of water in flood risk and finally, the solutions of fixing landfill with the construction of underground dam, constructing advanced water treatment plants in the upstream, constructing advanced incineration plants, and exploitation of obtained energy in the risk of contamination of the dam lake were selected and prioritized as the most effective risk management solutions for Haraz dam of Amol city. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
حسین ایزدی | hosein ezadi
دانشکده عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی ، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید بهشتی (Shahid beheshti university)
مجتبی فاضلی | mojtaba fazeli
دانشگاه شهید بهشتی ، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید بهشتی (Shahid beheshti university)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://dpmk.ir/browse.php?a_code=A-10-180-1&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|