Hormozgan Medical Journal، جلد ۱۵، شماره ۱، صفحات ۸-۱۵

عنوان فارسی فون و بیولوژی پشه خاکی (Diptera: Psychodidae) در شهرستان جاسک، کانون لیشمانیوز پوستی در استان هرمزگان، ۱۳۷۸
چکیده فارسی مقاله مقدمه: بیماری سالک در سالیان اخیر همواره در حال گسترش در کشورمان بوده است. شهرستان جاسک در شرق استان هرمزگان در چند سال گذشته بیشترین آمار بیماری را بخود اختصاص داده و از آنجا که تبیین هر گونه استراتژی کنترلی در بیماریهای Vector-borne مستلزم آگاهی از فون و بیولوژی ناقلین است، این مطالعه برای اولین بار در این منطقه اجرا گردیده است. روش کار: در مطالعه ای توصیفی مقطعی طی سالهای 87-1386 فون و بیواکولوژی پشه خاکی ها در شهرستان جاسک مورد بررسی قرار گرفت. صید پشه خاکی ها با استفاده از تله های چسبان و تله های نوری CDC انجام و گونه ها بروش میکروسکپیک تشخیص و وفور و فعالیت ماهیانه آنها نیز مشخص گردید. نرخ پاریتی (درصد تخمگذاری کرده) پشه های ماده با تشریح و مشاهده غدد ضمیمه دستگاه تناسلی و تمایلات آنتروپوفیلیک دو گونه غالب آنها بروش سرولوژیک ELISA مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج: در این تحقیق در مجموع 8123 عدد پشه خاکی صید شد که 57.52 درصد آنها نر و 42.49 درصد ماده بودند. هشت گونه پشه خاکی شامل سه گونه از جنس فلبوتوموس و پنج گونه سرژانتومیا بعنوان فون پشه خاکی های شهرستان تشخیص داده شد. گونه Phlebotomus major برای اولین بار در استان هرمزگان صید و شناسایی گردید. گونه های Ph. papatasi و Ph. salehi با 59.91و 17.21 درصد بیشترین وفور را دارا بودند و هر دو گونه تمایلات اندوفیلیک نسبتا بالایی داشتند. نتیجه گیری: در شهرستان جاسک پشه خاکی ها با تنوع گونه ای کم ولی با وفور بسیار بالا فعالند و احتمالا دو گونه ف. پاپاتاسی و ف. صالحی انگل را از جوندگان مخزن به انسانها انتقال می دهند. با توجه به اندوفیل بودن نسبی گونه های غالب و ناقلین احتمالی در صورتی که عملیات سمپاشی با سموم پایرتروئیدی با پوشش مکانی و زمانی مناسب و صرفا در روستاهای هایپراندمیک انجام و با عملیات مبارزه با مخازن و آموزش ساکنین در مورد راههای پیشگیری از ابتلا تلفیق گردد، می تواند در کنترل بیماری موثر باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله لیشمانیوز پوستی، پشه خاکی، ایران

عنوان انگلیسی Fauna and Bioecology of Sand flies in Jask country, the endemic focus of cutaneous leishmaniasis in Hormozgan, Iran
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: The cutaneous leishmaniasis has been regularly spread in Iran. Jask County which has been located in the eastern part of Hormozgan province had the most cases of patients. The present study aimed to investigate on the fauna and biology of sand flies. Methods: In this descriptive, cross sectional study, during 2007-2008, sand flies were captured using sticky papers and CDC miniature light traps. Flies species were identified using microscopic method. Parity rate was examined by dissection to cheqeur accessory glands for pigments. The ELISA method was used for detection of anthropophagic index. Results: A total of 8123 sand flies were caught, so as 57.52% were male and 42.49% female (39.07% and 60.93% were caught indoor and outdoor, respectively). The fauna was identified 8 species (2 Phlebotomus and 6 Sergentomyia). Phlebotomus major was reported for the first time in Hormozgan province. P. papatasi and P. salehi were the dominant species. Monthly activity of sand flies begins at the end of Esfand, lasting to mid Azar with two peaks, the first in Ordibehesht – Khordad and the second one in Mehr-Aban. The parous rate was high (≥70%) at the second peak. The dominant species showed high anthropophagic index (29.6% and 18%, respectively). Conclusion: Although the sand flies fauna is poor in Jask County but they are highly diverse. P. papatasi and P. salehi transmit the Leishmania parasite from reservoir rodents to human. According to the endophility, residual spraying twice a year (Esfand and Shahrivar) could be effective in hyperendemic villages.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Leishmaniasis Custaneous , Psychodidae , Iran

نویسندگان مقاله کوروش عزیزی | k azizi
school of health amp;amp; nutrition. shiraz university of medical sciences. shiraz, iran
دانشکده بهداشت و تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شیراز شیراز – ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم پزشکی شیراز (Shiraz university of medical sciences)

سجاد فکری | s fekri



نشانی اینترنتی http://hmj.hums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-73&slc_lang=fa&sid=en
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده عمومی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات